Bir ürünün İnternet üzerinden tedarik edilebilir veya tüketilebilir olması, İnternet üzerindeki ürünün temel özelliğidir. Burada “tedarik” ifadesi, sadece sipariş anlamında değil, işletmelerden tüketiciye çevrimiçi olarak ulaştırma anlamında kullanılır. İnternet üzerindeki ürünler, genel olarak dijital ürünler ve hizmetler olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Her iki grup da İnternet üzerinden reklamı yapılabilir, sipariş veya rezervasyon alabilir, satılabilir, tüketilebilir veya tedarik edilebilir. Bu iki genel kategorinin dışında, diğer geleneksel ürün grupları İnternet üzerinde yan ürünler olarak kabul edilebilir. Ancak diğer geleneksel ürünler, İnternet ürünü değil, yan üründür. Çünkü bu grup ürünlerin İnternet üzerinden tedarik edilmesi veya tüketilmesi mümkün değildir.
Dijital ürünler, multimedya, e-metin, yazılım ve sanal değerler olmak üzere dört farklı kategoriye ayrılır. Multimedya, etkileşimli ortam olarak da adlandırılan film ve müzik gibi uygulamaları içerir. Bu tür ürünler genellikle İnternet üzerinden dağıtılır ve hatta çevrimiçi olarak tüketilebilir. Dijital ürünlerin bir diğeri olan e-metin, elektronik metinler olarak da adlandırılır. E-kitaplar gibi elektronik metinlerin pazara girmesiyle, basılı kitaplara alternatif sunulmuştur. Bu alternatifin üretim ve lojistik maliyeti daha düşüktür ve çevre dostudur çünkü kâğıt kullanımını azaltır. Son yıllarda, tüketiciler e-kitapların bu avantajlarından dolayı tercih etme ve tüketme eğilimindedir. Adobe’nin Acrobat yazılımı (“PDF” dosyası), e-metinlerin İnternet üzerinden pazarlanmasında en yaygın kullanılan e-metin ürünü olarak bilinir. Dijital ürünlerin üçüncü kategorisi yazılımlardır. Paket programlar, işletim sistemleri ve programlama dilleri gibi bilgisayarın işlevselliğini artıran düzenli kod topluluklarının tamamı bu kategoriye girer. Yazılımlar dijital ortamların bir ürünü olduğu için, bunların İnternet üzerinden pazarlanması uygun bir yöntemdir. Dijital ürünlerin son kategorisi ise sanal değerlerdir. Online oyunlarda bulunan ve “item” olarak adlandırılan sanal öğeler, sosyal medyada satılan sanal hediyeler ve Secondlife gibi büyük çaplı oyunlardaki uygulama ve eşyalar bu kategoriye girer. Bu öğeler sanal ürünler olsa da sundukları değer gerçektir.
Dijital ürünlerin perakende satışı ve müşterilere teslimatı genellikle web siteleri aracılığıyla gerçekleştirilir ve bu ürünlerin değeri sürekli olarak artmaktadır. Örneğin, multimedya ürünleri, geleneksel işletmelerin ve sanal işletmelerin rekabet avantajı elde etmelerini, yeni pazarlama kanalları açmalarını ve yeni çalışma biçimlerine uyum sağlamalarını sağlar.
İnternet üzerinden tedarik edilebilen veya tüketilebilen diğer bir ürün kategorisi de hizmetlerdir. Hizmetler, geleneksel hizmetler ve çevrimiçi hizmetler olmak üzere iki alt kategoriye ayrılır. İnternette sunulan geleneksel hizmetler, hizmetlerini web uygulamalarına uyarlamış olan geleneksel hizmetlerdir. İnternet bankacılığı hizmetleri, bu kategoriye örnek olarak verilebilir. İnternet bankacılığı sayesinde geleneksel bankacılık hizmetleri, 24 saat masa başından yürütülen modern bir şekle dönüşmüştür. Ayrıca, tüketiciler için sıkıcı olarak kabul edilen birçok hizmet de İnternet üzerinden sunulmaktadır. Öyle ki, geleneksel banka şubelerinin yerini İnternet şubeleri almış durumdadır. Bankacılık işlemlerinin İnternette yoğunlaşmasıyla birlikte, bu sektörde faaliyet gösteren kuruluşların hizmet maliyetleri de düşmüştür. Bu nedenle, birçok finansal kuruluş bu alana büyük yatırımlar yapmaktadır. İnternet üzerinde sunulan hizmetlere dayalı ürünlerin ikinci kategorisi ise çevrimiçi hizmetlerdir. Gelişmiş web uygulamalarıyla ortaya çıkan hizmetlerin geneline çevrimiçi hizmetler denir. Bu alanda faaliyet gösteren işletmelerin çoğu, sadece web siteleri üzerinden faaliyet gösterir. İnternet kullanıcılarının sayısının artmasıyla ortaya çıkan bu sanal işletmeler, geleneksel işletmelerin ticaret hacmini de zorlamaktadır. Akıllı arama motorları, sosyal medya platformları, tartışma forumları, alan adı kaydı ve barındırma hizmetleri gibi alanlar, çevrimiçi hizmetlere örnek olarak verilebilir.
İnternet üzerindeki ürünler, dijital ürünler ve hizmetler olmak üzere iki kategoriye ayrılmaktadır. Dijital ürünler, elektronik formatlarda sunulan ve İnternet aracılığıyla erişilebilen ürünlerdir. Örneğin, e-kitaplar, müzik ve film indirme gibi dijital medya ürünleri İnternet üzerinden tüketilebilir. Yazılımlar da dijital ürünler arasında yer alır ve İnternet üzerinden satın alınabilir veya indirilebilir. Diğer yandan, İnternet üzerinde sunulan hizmetler de büyük bir öneme sahiptir. Online bankacılık, seyahat rezervasyonları, eğitim platformları gibi hizmetler İnternet üzerinden erişilebilir hale gelmiştir.
İnternetteki ürün ve hizmetlerin tedarik edilmesi veya tüketilmesi, birçok avantaj sunmaktadır. İnternet üzerinden yapılan alışverişler, zaman ve mekân sınırlamalarını ortadan kaldırır. İstediğimiz ürünleri veya hizmetleri kolayca bulabilir, karşılaştırabilir ve satın alabiliriz. Ayrıca, İnternet üzerinden tedarik edilen ürünler genellikle daha uygun fiyatlarla sunulmaktadır. İnternet, işletmeler için de yeni pazarlama kanalları oluşturarak müşteri tabanını genişletme ve rekabet avantajı elde etme imkanı sağlar.
İnternetin tedarik ve tüketim süreçlerine olan etkisi, geleneksel işletmelerin de dönüşümünü hızlandırmıştır. Geleneksel mağazaların yanı sıra, online perakendeciler de büyük bir pazar payına sahiptir. İşletmeler, İnternet üzerinde varlık göstermek ve çevrimiçi müşterilere ulaşmak için web siteleri, e-ticaret platformları ve diğer dijital araçları kullanmaktadır. Bu sayede müşterilere daha geniş bir ürün yelpazesi sunulabilir ve işletmeler rekabet üstünlüğü elde edebilir.
Ancak, İnternet üzerinden tedarik ve tüketim süreçlerinde güvenlik ve gizlilik konularına da dikkat etmek önemlidir. İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde güvenli ödeme yöntemleri kullanmak ve kişisel bilgilerin korunmasına özen göstermek gerekmektedir.
Sonuç olarak, İnternet üzerinden ürün ve hizmet almak, günümüzde yaygın bir pratik haline gelmiştir. Dijital ürünler ve çevrimiçi hizmetler, tüketicilere daha fazla seçenek ve kolaylık sunarken, işletmelere de büyük fırsatlar sağlamaktadır. İnternetin tedarik ve tüketim süreçlerindeki etkisi giderek artmaktadır ve bu trendin gelecekte daha da güçlenmesi beklenmektedir.
